ABD Temyiz Mahkemesi, eski Başkan Donald Trump’ın gümrük tarifesi yetkisini Perşembe günü mercek altına alıyor. Daha önce bir alt mahkeme, Trump’ın ithalata yönelik geniş kapsamlı tarifelerle yetkisini aştığını belirtmişti.
Washington’daki ABD Federal Temyiz Mahkemesi, Trump’ın Nisan ayında çok sayıda ticaret ortağına ve Şubat’ta Çin, Kanada ve Meksika’ya uyguladığı tarifelerin yasal olup olmadığını değerlendirecek. Duruşmada 12 Demokrat eyalet ve 5 küçük Amerikan şirketinin açtığı iki ayrı dava görüşülecek.
Bu süreç, Trump’ın neredeyse tüm ticaret ortaklarına yönelik tarifeleri artıracağı 1 Ağustos’tan hemen önce gerçekleşiyor ve temyiz düzeyinde bu konudaki ilk ciddi hukuki sınavı oluşturuyor.
Trump, tarifelere gerekçe olarak uzun süredir devam eden ticaret açıklarını ve fentanil kaçakçılığına karşı yetersiz önlemleri göstermişti. Ancak bu ülkeler suçlamaları reddetti. Eleştiriler ise, tarifelerin acil durum yetkisiyle çıkarılamayacağı yönünde. Davacılar, gümrük vergisi yetkisinin Anayasa gereği yalnızca Kongre’ye ait olduğunu savunuyor.
Trump, tarifeleri 1977 tarihli Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) kapsamında savunuyor. Ancak söz konusu yasa, genellikle düşmanlara yaptırım uygulamak ya da mal varlığı dondurmak için kullanılıyor – Trump ise bu yasayı tarifeler için kullanan ilk başkan.
Mayıs ayında Uluslararası Ticaret Mahkemesi, IEEPA’nın uzun vadeli ticaret açıklarını kapsamadığını belirterek tarifeleri yasa dışı bulmuştu. Ancak temyiz süreci devam ederken tarifeler yürürlükte kalmaya devam ediyor.
Bu dava, çelik ve alüminyum gibi geleneksel vergilerle uygulanan tarifeleri etkilemeyecek, fakat Trump’ın “sınırsız başkanlık yetkisi” iddiasına karşı açılan yedi ayrı davanın da seyrini etkileyebilir. Şu ana kadar hiçbir mahkeme Trump’ın bu yetki yorumunu desteklemedi.
Trump, yakın zamanda Avrupa Birliği ve Japonya ile yeni tarifeler içeren ticaret anlaşmaları duyurdu. Adalet Bakanlığı ise başkanlık yetkisinin sınırlandırılmasının, devam eden ticaret görüşmelerine zarar verebileceği uyarısında bulundu.
