ABD’de aylardır birçok sektör, Donald Trump’ın uyguladığı gümrük tarifelerinin yarattığı ekonomik baskıdan şikâyet ediyor. Ancak şimdi yardım alacak ilk grup belli oldu: çiftçiler.
Trump yönetimi, özellikle soya üreticilerini desteklemek için milyarlarca dolarlık bir yardım paketi hazırlıyor. Çin’in bu yıl ABD’den soya alımlarını neredeyse durdurması, birçok çiftçiyi zarara uğrattı. Bu plan, Trump’ın ilk döneminde başlattığı tarım destek programının devamı niteliğinde ve kendi seçmen tabanındaki baskıyı hafifletme amacı taşıyor.
“Siyasi bir hamle gibi görünüyor”
Ancak diğer sektörler bu karardan büyük hayal kırıklığı yaşıyor. Gümrük vergileri nedeniyle maliyetleri artan birçok işletme, yardım dışında bırakıldıkları için öfkeli. Wisconsin’de küçük bir bira üreticisi olan Justin Turbeest, artan alüminyum ve tahıl fiyatları nedeniyle işletmesini kapatmak zorunda kaldı:
“Bu tamamen siyasi bir hareket gibi. Bizim gibi küçük işletmeler bu politikanın kurbanı olduk.”
“Kazanları ve kaybedenleri seçmek doğru değil”
Küçük İşletmeler Birliği’nden Alexis D’Amato, küçük çiftçilere yardım edilmesini desteklese de, diğer işletmelerin dışlanmasını eleştirdi:
“Bu ticaret savaşında kazananları ve kaybedenleri seçmek adil değil.”
Tarım dışı sektörler zor durumda
Sadece çiftçiler değil, şarap ve içki üreticileri de büyük zarar gördü. Kaliforniya Şarap Enstitüsü, ihracatın %30 düştüğünü, damıtılmış içkilerin Kanada’ya satışlarının ise %85 azaldığını açıkladı. ABD’nin bazı eyaletlerinde Amerikan içkileri hâlâ raflarda yasaklı.
Kutu üreticileri derneği başkanı Scott Breen, teneke çelikteki vergilerin gıda ambalajı fiyatlarını artırdığını belirterek, bu maliyetlerin dolaylı olarak çiftçileri de etkilediğini söyledi.
“Bir yara bandı çözümü”
Bazı çiftçiler ise yardımı memnuniyetle karşılasa da, kalıcı bir çözüm beklemiyor. Indiana’daki çiftçi Mark Legan, bu desteği “yara bandı etkisi” olarak nitelendirdi:
“Parayı alacağım ama bu, sorunu çözmeyecek.”
Uzmanlara göre, bu yardım paketi Trump’ın kırsal seçmenine yönelik siyasi bir adım olarak görülüyor. Cornell Üniversitesi’nden ekonomist Chris Barrett, tarımın artık ülke ortalamasına göre fakir olmadığını hatırlatarak şu soruyu soruyor:
“Gerçekten zaten varlıklı çiftçilere mi yardım edilmeli, özellikle de bu politikaları destekleyenlere?”
Trump ise küçük işletmelere yönelik yardımları reddederek, “İhtiyaç duymayacaklar” demişti. Ancak artan maliyetler ve ihracat düşüşleri, ABD’de ticaret savaşının kazananı olmadığını açıkça gösteriyor.
