Washington, 2 Nisan 2025 – ABD Başkanı Donald Trump, yaptığı basın açıklamasında, ABD ekonomisini korumak ve yerli üretimi teşvik etmek amacıyla yeni gümrük vergilerini devreye soktuğunu duyurdu. “Kurtuluş Günü” olarak adlandırdığı bu karar, ithalatı sınırlandırmayı ve ticaret dengesizliğini ortadan kaldırmayı hedefliyor.
Yeni kararnameye göre, ABD’ye ithal edilen tüm ürünlere %10 genel bir gümrük vergisi uygulanacak. Ayrıca belirli ülkelere yönelik daha yüksek oranlı ek tarifeler getirildi.
Trump, basın toplantısında yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı: “Onlarca yıldır ABD’yi sömürdüler. Artık buna son veriyoruz. Amerikalı işçiyi ve sanayiyi koruyacağız.” Beyaz Saray yetkilileri, bu vergilerin ABD’nin ticaret dengesini düzenlemek ve “adil olmayan ticaret uygulamalarına” son vermek için gerekli olduğunu belirtti.
Avrupa Birliği, tarifelerin DTÖ kurallarına aykırı olduğunu belirterek misilleme vergileri planladığını duyurdu.
Çin, ABD’den ithal edilen mallara %40’a varan ek vergiler getireceğini açıkladı.
Kanada ve Meksika, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’na (USMCA) aykırı olduğu gerekçesiyle diplomatik görüşmelere başladı.
İsrail, ABD ürünlerine uygulanan tüm tarifeleri kaldırmasına rağmen, yeni vergilere dahil edildi. İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, “Bu karar İsrail ekonomisini tehdit ediyor” dedi.
Almanya, “Bu karar ABD-AB ilişkilerini yıpratabilir” uyarısında bulundu.
Hangi Ülkeler Etkilendi?
Trump yönetiminin yeni gümrük tarifeleri, özellikle ABD’nin en büyük ticaret ortaklarını hedef alıyor:
- Çin: %34
- Avrupa Birliği: %20
- Japonya: %24
- Birleşik Krallık: %10
- Türkiye: %10
- Meksika & Kanada: %15
- Güney Kore: %18
- İsrail: %17
Bunun yanı sıra, ABD dışından ithal edilen otomobillere %25 ek gümrük vergisi getirildi.
Ekonomistler, bu hamlenin yeni bir ticaret savaşını tetikleyebileceği konusunda uyarıyor. Özellikle çelik, otomotiv ve elektronik sektörleri bu vergilerden en fazla etkilenecek alanlar arasında yer alıyor.
ABD içinde ise tartışmalar devam ediyor. Bazı Cumhuriyetçi senatörler Trump’a destek verirken, Demokratlar bu kararın “tüketicilere zarar vereceğini ve enflasyonu artıracağını” savunuyor.
Bu yeni vergiler, kısa vadede ABD’nin iç üretimini teşvik edebilir ve bazı sektörlerde istihdamı artırabilir. Ancak uzun vadede birkaç kritik risk taşıyor:
Tüketici Fiyatlarında Artış: ABD’ye ithal edilen mallara ek vergi konulması, perakende fiyatların yükselmesine neden olabilir.
Ticaret Savaşlarının Kızışması: ABD’ye karşı misilleme yapan ülkeler, ABD mallarına ek vergiler koyarak Amerikan ihracatçılarını zor durumda bırakabilir.
Küresel Ekonomik Büyümeye Olumsuz Etki: Ticaret hacmindeki daralma, küresel ekonomide yavaşlamaya sebep olabilir.
ABD İş Dünyasının Tepkisi: ABD merkezli birçok büyük şirket, bu vergilerin tedarik zincirlerini olumsuz etkileyeceğini belirterek endişelerini dile getirdi.
Bu yeni tarifelerin 5 Nisan 2025 itibariyle yürürlüğe girmesi planlanıyor. Ancak, uluslararası baskılar nedeniyle ABD yönetiminin kararı tekrar gözden geçirme olasılığı bulunuyor.
