Amerika Birleşik Devletleri ve Çin arasında yeni bir ticaret müzakeresi turu, Pazartesi günü Londra’da başlayacak. Bu görüşmeler, geçen ay kurulan kırılgan ateşkesi sürdürme çabasıyla yapılıyor. Görüşmeler, ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasında yapılan bir telefon görüşmesinin ardından gelen gerilimi hafifletmeye yönelik önemli bir adım olarak görülüyor.
Mayıs ayında iki ülke, karşılıklı olarak bazı ürünlerdeki gümrük vergilerini 90 günlük bir süre için azaltma konusunda anlaşmış ve bu karar iyimser bir atmosfer yaratmıştı. Ancak bu iyimserlik, Çin’in nadir toprak elementleri üzerindeki kontrolü ve ABD’nin yarı iletken teknolojilerine erişimi gibi kritik konular yüzünden hızla azaldı.
Nadir Toprak Elementleri Gündemde
Elektronik, otomotiv ve savunma sistemlerinde hayati önem taşıyan nadir toprak elementlerinin ihracatı, Londra’daki görüşmelerin en önemli başlıklarından biri olacak. Uzmanlar, Pekin’in bu stratejik alandaki hakimiyetinden vazgeçmesinin pek olası olmadığını düşünüyor.
Morgan Stanley’nin baş Çin ekonomisti Robin Xing, “Çin’in nadir toprak elementleri tedarik zinciri üzerindeki kontrolü, müzakerelerde önemli bir koz olmaya devam ediyor.” ifadelerini kullandı.
Cenevre’deki ilk anlaşmadan bu yana, Başkan Trump Çin’i nadir toprak ihracatını yavaşlatmakla suçladı. Buna karşılık olarak ABD, yarı iletken çiplerle ilgili yeni kısıtlamalar getirdi ve Çinli öğrencilere yönelik ABD vizelerini iptal etme tehdidinde bulundu. Çin ise ABD’yi verdiği sözleri yerine getirmemekle suçlayarak misilleme yaptı.
Lider İsimler Londra’da Buluşuyor
Londra’daki görüşmelere ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer katılacak. Çin tarafına ise Başbakan Yardımcısı He Lifeng liderlik edecek. Bu arada Çin Ticaret Bakanlığı, belirli sayıda ihracat lisansını onayladığını açıklayarak olumlu sinyaller verdi.
Nadir Toprak İhracatı Odakta
Nisan ayında Çin, nadir toprak elementlerinin ihracatına yönelik yeni düzenlemeler getirmiş, ihracatçılardan kullanım amacını belgelemelerini ve lisans almalarını şart koşmuştu. Trump yönetimi, bu kısıtlamaların ateşkesle birlikte kaldırılmasını bekliyordu; ancak Çin’in ihracat onaylarını yavaş vermesi, Washington’da endişelere yol açtı.
ABD, nadir toprak elementlerinin akışını yeniden başlatmak istiyor. Ulusal Ekonomi Konseyi Başkanı Kevin Hassett, ihracatın arttığını ancak Cenevre’de mutabık kalınan seviyelere henüz ulaşmadığını belirtti.
Çin’in Kozu ve Ekonomik Sorunları
Çin’in nadir topraklar üzerindeki hakimiyeti, müzakerelerde büyük bir pazarlık gücü oluşturuyor. Uzmanlara göre Pekin, bu avantajı kullanarak ABD’nin yarı iletken teknolojilerindeki kısıtlamalarını hafifletmesini sağlamaya çalışabilir.
Ancak Çin ekonomisi içeride ciddi zorluklarla karşı karşıya. Mayıs ayında ihracat sadece %4,8 arttı; bu, Nisan’daki %8,1’lik büyümenin oldukça altında. ABD’ye yapılan ihracat ise %34,5 gibi keskin bir düşüş gösterdi.
Aynı zamanda Çin’de deflasyonist baskılar da artıyor. Mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık bazda %0,1 düştü. Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise %3,3 gerileyerek son 22 ayın en büyük düşüşünü yaşadı.
Tüm bu zorluklara rağmen, Çin Gümrük Sözcüsü ülkenin “dış baskılara karşı dayanıklılığını” vurguladı.
