Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında gerçekleştirilen görüşmelerde, Baku-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol boru hattı üzerinden Kazak petrol ihracatının artırılması konusu ele alındı. Kazakistan Cumhurbaşkanlığı Basın Servisi, görüşmede enerji iş birliğinin ve BTC hattı üzerinden ihracatın artırılması ihtimalinin gündeme geldiğini belirtti.
Tokayev’in Türkiye ziyaretinde, iki ülkenin Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısı kapsamında, enerji üretimi, tarım ve madencilik alanlarında da iş birliği konuları masaya yatırıldı.
2025’in ilk yarısında Kazakistan, BTC hattı üzerinden yaptığı petrol ihracatını yüzde 12 artırarak 785 bin tona (günlük yaklaşık 34 bin varil) çıkardı. Petrol, Hazar Denizi üzerinden Aktau Limanı’ndan Bakü’ye tankerlerle taşınıyor. Ancak ihracat seviyelerinin artırılması için Aktau Limanı’nın modernize edilmesi gerektiği belirtiliyor. Ayrıca BTC hattının kalite standartları, Kazak petrolünün entegrasyonunu sınırlıyor.
Kazakistan 2029 kalkınma planında, Hazar’ın iki yakasında deniz terminalleri ve Trans-Hazar boru hattı inşasını da değerlendiriyor.
Dünyanın en büyük denize kıyısı olmayan ülkesi olan Kazakistan’ın ana gelir kaynağı petrol ihracatı. Şu anda petrol ihracatının büyük kısmı Rusya üzerinden Karadeniz ve Baltık limanlarına yönlendiriliyor. Ancak 2025’in ilk yarısında, Rus limanlarını baypas eden sevkiyatlar, toplam 32.6 milyon tonluk ihracatın sadece %5,9’unu oluşturdu.
Tokayev, 2022 yılında yaptığı açıklamada, petrol ihracatında Rusya’yı baypas edecek yeni güzergâhların geliştirilmesi gerektiğini vurgulamıştı. Bu doğrultuda Kazakistan’ın milli enerji şirketi Kazmunaigaz ile Azerbaycan’ın SOCAR şirketi arasında yıllık 1,5 milyon tonluk petrol taşıma anlaşması yapılmıştı. Bu petrol, Tengiz sahasından BTC hattına ulaştırılıyor.
