Ünlü müzikal Les Misérables’ın İngilizce librettosunu yazan Herbert Kretzmer, eser üzerindeki katkılarının yeterince takdir edilmediğini hissetmiş. 2020’de 95 yaşında hayatını kaybeden Kretzmer’in mektupları, Cambridge Üniversitesi Kütüphanesi’ne bağışlanan arşivinde gün yüzüne çıktı.
1987’de yapımcı Cameron Mackintosh’a yazdığı mektupta Kretzmer, “Benim katkımı küçümsemeye yönelik nahoş girişimler oldu” diyerek İngilizce versiyonun basit bir çeviri değil, “yeniden doğmuş bir eser” olduğunu vurguladı. Ona göre, Paris’teki orijinal librettoyla Londra ve New York’ta sahnelenen versiyon arasında “çok az benzerlik” bulunuyordu.
Arşiv, yalnızca Kretzmer’in savunma mektuplarını değil; Frank Sinatra, Peter Sellers gibi isimlerden gelen yazışmaları, Stanley Kubrick’in çektiği fotoğrafları ve sahne arkası notlarını da içeriyor. İlginç detaylardan biri de, Do You Hear The People Sing? şarkısında geçen “angry” kelimesinin, önce “valiant” ve “fearless” gibi farklı seçenekler arasından seçilmiş olması.
Kretzmer’in Stars şarkısının müzikalden çıkarılmasına karşı verdiği mücadele de belgelerde yer alıyor. Onun ve ekibin baskısı sayesinde şarkı korunmuş ve bugün hâlâ müzikalin en güçlü parçalarından biri olarak kabul ediliyor.
Eşi Sybil Kretzmer, “Cambridge Üniversitesi’nin prestiji, Herbert’in eserlerinin etkisini ve kalıcılığını yansıtıyor. Les Misérables, gelecek nesiller boyunca yaşamaya devam edecek” dedi.
